W dobie rosnących cen energii, niepewności rynkowej i rosnących wymagań środowiskowych, coraz więcej rolników zwraca się ku odnawialnym źródłom energii jako sposobowi na uniezależnienie się od zewnętrznych dostawców, poprawę rentowności gospodarstw oraz zwiększenie ich odporności na kryzysy energetyczne. Jedną z najciekawszych i najbardziej opłacalnych technologii OZE dla rolnictwa są mikrobiogazownie.
Dzięki takim programom jak „Energia dla wsi”, rolnicy mają dziś realną szansę na uzyskanie znacznego wsparcia finansowego na budowę własnej instalacji biogazowej. W tym artykule wyjaśnimy, na czym dokładnie polegają możliwości dofinansowania, jakie są warunki ich uzyskania i dlaczego inwestycja w mikrobiogazownię może być jednym z najlepszych kroków w kierunku nowoczesnego i zrównoważonego gospodarstwa.
Czym jest mikrobiogazownia i dlaczego warto?
Mikrobiogazownia to niewielka instalacja do produkcji biogazu z odpadów organicznych – przede wszystkim odchodów zwierzęcych, resztek roślinnych, gnojowicy, kiszonek i innych substratów pochodzenia rolniczego. W wyniku beztlenowej fermentacji powstaje gaz, który można wykorzystać do produkcji energii elektrycznej i cieplnej – bezpośrednio na potrzeby gospodarstwa lub do sprzedaży.
Kluczowe korzyści dla rolnika:
- Niższe rachunki za prąd i ogrzewanie
- Utylizacja odpadów organicznych w sposób bezpieczny i dochodowy
- Niezależność energetyczna
- Poprawa ekologicznego wizerunku gospodarstwa
- Dodatkowy dochód z produkcji energii
- Wzrost wartości nieruchomości i infrastruktury technicznej
Program „Energia dla wsi” – wsparcie szyte na miarę rolników
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił program „Energia dla wsi”, którego celem jest:
- Promowanie zrównoważonej produkcji energii,
- Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarstw,
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych.
Program skierowany jest głównie do mieszkańców i przedsiębiorców działających na terenach wiejskich oraz wiejsko-miejskich.
Kto może skorzystać z programu?
- Osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność rolniczą od minimum 12 miesięcy,
- Spółdzielnie energetyczne oraz ich członkowie – m.in. rolnicy łączący siły w celu wspólnego pozyskiwania i wykorzystywania energii.
Jakie inwestycje są objęte wsparciem?
Program obejmuje wsparcie dla instalacji:
- Biogazowni rolniczych o mocy od 10 kW do 1 MW,
- Systemów wspierających produkcję i przetwarzanie biogazu, takich jak:
- fermentory,
- zbiorniki buforowe,
- generatory prądu,
- układy oczyszczania i odsiarczania biogazu,
- systemy monitoringu i automatyki.
Koszty kwalifikowane – co może zostać sfinansowane?
Dotacja lub pożyczka z programu „Energia dla wsi” może pokrywać:
✅ Zakup urządzeń i komponentów technologicznych
✅ Prace budowlano-instalacyjne (fundamenty, hale, budynki technologiczne)
✅ Usługi projektowe i doradcze
✅ Montaż, testy, uruchomienie instalacji
✅ Instalację systemów sterowania i automatyki
Przykład:
Budowa mikrobiogazowni o mocy 50 kW z pełnym systemem oczyszczania biogazu i agregatem CHP może kosztować od 1,5 do 3 mln zł – nawet 65% tej kwoty można uzyskać w formie bezzwrotnej dotacji.
Koszty niekwalifikowane – czego program nie obejmuje?
❌ Zakupu gruntów
❌ Podatków i opłat skarbowych
❌ Kosztów operacyjnych
❌ Kosztów amortyzacji
❌ Leasingu i finansowania dłużnego
❌ Kosztów niezwiązanych bezpośrednio z inwestycją
Formy wsparcia – dotacje i preferencyjne pożyczki
Program „Energia dla wsi” oferuje dwa główne instrumenty finansowe:
1. Dotacje
- Do 65% kosztów kwalifikowanych
- Maksymalnie do 20 mln zł
- Możliwość uzyskania zaliczki do 95% kwoty – wypłacanej w transzach
2. Pożyczki preferencyjne
- Do 100% kosztów kwalifikowanych
- Oprocentowanie niższe niż rynkowe
- Okres spłaty do 15 lat
- Możliwość karencji w spłacie
Można również łączyć dotację z pożyczką, finansując część projektu środkami bezzwrotnymi, a pozostałą – niskooprocentowanym kredytem.
Dokumentacja – co trzeba przygotować?
Przed złożeniem wniosku należy przygotować szereg dokumentów:
📄 Warunki zabudowy lub wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
📄 Warunki przyłączenia do sieci energetycznej
📄 Dokumentacja finansowa – sprawozdania z 3 lat, kosztorysy, prognozy
📄 Promesa bankowa na pokrycie podatku VAT (jeśli dotyczy)
📄 Nakazy płatnicze podatku rolnego
📄 Decyzje o przyznaniu dopłat bezpośrednich
📄 Projekt technologiczny biogazowni
Warto rozpocząć kompletowanie dokumentów odpowiednio wcześniej – ich zebranie i uzyskanie pozwoleń może potrwać nawet kilka miesięcy.
Etapy oceny wniosku – co dzieje się po złożeniu?
1. Ocena formalna
Sprawdzenie kompletności dokumentacji i zgodności z wymaganiami programu. Czas: 3–40 dni.
2. Ocena merytoryczna
Analiza opłacalności i zasadności technologicznej inwestycji. Czas: 10–40 dni.
3. Zaproszenie do zawarcia umowy
Po pozytywnej ocenie projekt przechodzi do fazy finansowania.
4. Negocjacje umowy i wypłata środków
Po podpisaniu umowy możliwe jest uruchomienie pierwszej transzy środków – pod warunkiem przeprowadzenia przetargu na wykonawcę i podpisania umów wykonawczych.
Kiedy składać wniosek?
Program „Energia dla wsi” ma charakter ciągły, a nabór trwa od 3 lutego 2024 do 19 grudnia 2025.
🟢 Im szybciej rolnik rozpocznie przygotowania i złoży wniosek, tym większa szansa na uzyskanie dofinansowania przy obecnej alokacji środków.
Jak rozpocząć inwestycję w mikrobiogazownię?
- Analiza możliwości substratowych – jakie odpady posiadasz i w jakich ilościach?
- Koncepcja technologiczna – dobór mocy instalacji, układu CHP, systemów uzdatniania
- Wybór lokalizacji – wymagania formalne i przestrzenne
- Projekt i uzyskanie pozwoleń
- Przygotowanie wniosku o dotację
- Realizacja inwestycji
Dla kogo mikrobiogazownia to idealne rozwiązanie?
- Gospodarstw utrzymujących dużą liczbę zwierząt (bydło, trzoda chlewna)
- Producentów roślin energetycznych i kukurydzy
- Gospodarstw generujących duże ilości odpadów organicznych
- Rolników planujących modernizację energetyczną obiektów
- Spółdzielni rolniczych i klastrów energii
Podsumowanie – inwestycja w przyszłość
Mikrobiogazownia to nie tylko technologia, ale strategiczny krok w stronę nowoczesnego, samowystarczalnego i rentownego rolnictwa. Dzięki programowi „Energia dla wsi”, wsparcie na budowę instalacji jest dziś dostępne na wyjątkowo korzystnych warunkach.
👉 Dotacje do 65%,
👉 Pożyczki do 100%,
👉 Zaliczki do 95%,
👉 Długi czas spłaty,
👉 Jasne zasady i szerokie możliwości.
Jeśli prowadzisz gospodarstwo rolne i myślisz o inwestycji w mikrobiogazownię – teraz jest najlepszy czas, aby działać. Nie tylko ze względu na finansowe wsparcie, ale też rosnące ceny energii i zmieniające się regulacje klimatyczne.
Nie przegap szansy – zainwestuj w zieloną energię z biogazu.