Rachunki za energię rosną wszędzie. W Wielkiej Brytanii koszty zwiększyły się w ciągu ostatniego roku o 215 proc. Natomiast w krajach UE średnia podwyżka to 41 proc. Mieszkańcy włoskiej wyspy Sardynia znaleźli sposób, który pozwala oszczędzić pieniądze i daje satysfakcjonujące poczucie samowystarczalności. Założyli obywatelskie spółdzielnie wytwarzające własną czystą energię.
Spółdzielnie energetyczne
Energetyka obywatelska to system, w którym obywatele wytwarzają własną energię odnawialną. Członkowie społeczności dzielą się między sobą wytworzoną energią i przychodami z tego tytułu.
W praktyce wygląda to tak, że społeczność dowolnej wielkości zakłada spółdzielnię, która instaluje system energii odnawialnej, taki jak panele słoneczne. Wszyscy członkowie spółdzielni mogą kupować energię, uzyskiwać udział w zyskach i wspólnie decydować, gdzie inwestować i jak ustalać ceny.
W tej chwili w tworzenie własnej energii – jako członkowie, inwestorzy lub klienci – zaangażowanych jest ponad milion Europejczyków. Szacuje się, że do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć do 260 milionów ludzi, a energia obywatelska może generować do 45 procent energii elektrycznej w Europie .
Sardynia – droga do niezależności energetycznej
Włoska wyspa Sardynia dojrzała do uniezależnienia się energetycznie. Szczególne sukcesy w wytwarzaniu własnej energii opartej o farmy fotowoltaiczne odnoszą w dwóch sardyńskich wioskach Ussaramanna i Villanovaforru.
Lokalni mieszkańcy – niezbędni jako członkowie spółdzielni – początkowo podchodzili do pomysłu sceptycznie, doszukując się ukrytych kosztów.
Marco Sideri, burmistrz Ussaramanny, zaprosił swoją lokalną społeczność na spotkanie w styczniu 2021 roku. Mieszkańcy nie mogli uwierzyć, że członkostwo w spółdzielni jest nie tylko bezpłatne, ale każda rodzina prawdopodobnie zarobi 130 euro rocznie z tego, co sprzedało do sieci.
Jak wspomina burmistrz, miejscowi byli podekscytowani, że mogą zostać „bohaterami własnej historii”. W ciągu trzech miesięcy zapisało się 55 gospodarstw domowych i 5 lokalnych firm. Do listopada panele opłacone z unijnych pieniędzy zostały zainstalowane.
Energetyka obywatelska – nowy model?
Korzyści płynące z energetyki obywatelskiej wykraczają daleko poza obszar lokalny. Odejście od paliw kopalnych jest kluczowym elementem walki z kryzysem klimatycznym . Zaangażowanie obywateli w energię społeczności wymaga jednak zmiany sposobu myślenia.
Energia wspólnotowa jest wytwarzana z zasobów naturalnych otaczających budynki, w których mieszkamy i pracujemy. Następnie firmy energetyczne płacą społeczności za nadmiar energii, który jest im sprzedawany. Członkowie obywatelskich spółdzielni twierdzą, że jest to niezwykle wzmacniające uczucie, które „daje moc”.
Spółdzielnie energetyczne – jak dołączyć?
W Europie istnieją organizacje, które udzielają wsparcia i bezpłatnych porad dotyczących możliwości przystąpienia do obywatelskich spółdzielni energetycznych i zasad ich działania.
Jedną z nich jest Rescoop – europejska federacja 1900 obywatelskich spółdzielni energetycznych, reprezentująca ponad 1,25 mln obywateli.
źródło: euronews.com, zdjęcie: „Nasza przyszłość jest w Twoich rękach”: Mural na placu ratuszowym w Usaramannie euronews.com/Schirra/Giraldi