Mikrobiogazownie rolnicze stają się coraz popularniejszym rozwiązaniem dla małych i średnich gospodarstw, oferując możliwość produkcji energii z własnych odpadów. Jednak jak każda instalacja technologiczna, także mikrobiogazownie są narażone na awarie. Nawet krótkotrwałe przestoje mogą oznaczać straty finansowe, problemy środowiskowe i konieczność kosztownych napraw. W tym artykule przyjrzymy się najczęstszym źródłom awarii w mikrobiogazowniach do 50 kW oraz sprawdzonym metodom zapobiegania tym problemom.
1. Problemy technologiczne z fermentacją
Co najczęściej zawodzi?
Jednym z najczęstszych źródeł problemów są zakłócenia samego procesu fermentacji metanowej. Może do nich dojść z wielu powodów:
- Nagłe zmiany składu substratów – np. zbyt dużo kwaśnych odpadów owocowych
- Niewłaściwy stosunek C/N – prowadzi do zakwaszenia lub niedoboru azotu
- Zbyt szybkie podawanie substratów – fermentor nie nadąża z przetwarzaniem
- Zbyt krótki czas retencji – niedostateczne przetrawienie masy organicznej
- Zaburzenia temperatury lub pH
Jak temu zapobiegać?
- Wprowadź stabilny reżim podawania substratów
- Regularnie kontroluj pH, temperaturę, suchą masę, C/N
- Stosuj bufory biologiczne (np. gnojowica) przy fermentacji trudnych odpadów
- Korzystaj z pomocy doradców technologicznych przy planowaniu współfermentacji
2. Awarie mieszadeł
Co najczęściej zawodzi?
Mieszadła to krytyczny element fermentora – zapewniają równomierne rozprowadzenie substratów i zapobiegają tworzeniu kożucha. W małych instalacjach często są to proste mieszadła elektryczne lub hydrauliczne. Typowe awarie to:
- Uszkodzenia silnika lub przekładni
- Zatarcie łożysk w wyniku braku smarowania
- Zbyt duże obciążenie (np. przez zbite frakcje lub włókniste odpady)
Jak temu zapobiegać?
- Regularnie czyszcz i konserwuj mieszadło – zgodnie z zaleceniami producenta
- Monitoruj prąd silnika – wzrost poboru może świadczyć o przeciążeniu
- Unikaj substratów zawierających duże ilości słomy, włókien i korzeni
- Zapewnij odpowiednią homogenizację substratów przed podaniem
3. Niedrożność instalacji doprowadzających substrat
Co najczęściej zawodzi?
Podajniki, pompy i rurociągi transportujące masę organiczną mogą ulegać zatkaniom. Szczególnie narażone są pompy perystaltyczne, śrubowe oraz systemy z mieszankami zawierającymi włókna.
Jak temu zapobiegać?
- Rozdrabniaj substraty przed podaniem
- Montuj sito wstępne lub filtr mechaniczny
- Czyść rurociągi i pompy przynajmniej raz w tygodniu
- Instaluj zawory zwrotne i inspekcyjne – ułatwią serwis
4. Awarie systemu odprowadzania biogazu
Co najczęściej zawodzi?
System odprowadzania i magazynowania biogazu (rury, zawory, zbiorniki, membrany) może być nieszczelny, zapchany lub źle odpowietrzony. Skutkiem są:
- Spadki ciśnienia
- Ucieczka gazu do atmosfery
- Ryzyko wybuchu lub samozapłonu
Jak temu zapobiegać?
- Regularnie sprawdzaj szczelność systemu biogazowego
- Instaluj zawory bezpieczeństwa i detektory metanu
- Czyść filtry kondensatu i odpowietrzniki
- Stosuj manometry i automatyczne czujniki ciśnienia
5. Problemy z układem kogeneracyjnym (agregat prądotwórczy)
Co najczęściej zawodzi?
W mikrobiogazowniach agregaty prądotwórcze to często silniki spalinowe zasilane biogazem. Mogą ulegać:
- Awariom świec zapłonowych i układu zapłonowego
- Nagromadzeniu siarki i związków smolistych
- Zatarciu silnika przez nieoczyszczony biogaz
Jak temu zapobiegać?
- Zapewnij dobrą filtrację i odsiarczanie biogazu (np. złoża żelazowe)
- Regularnie wymieniaj olej, filtry, świece zapłonowe
- Monitoruj skład biogazu i jego wilgotność
- Utrzymuj agregat w czystości, zgodnie z instrukcją
6. Problemy z odprowadzaniem pofermentu
Co najczęściej zawodzi?
Nieefektywne odprowadzanie pofermentu może prowadzić do:
- Zalegania materiału w fermentorze
- Ryzyka przelania
- Problemów środowiskowych (przecieki do gruntu)
Jak temu zapobiegać?
- Zbuduj zbiornik buforowy na poferment o odpowiedniej pojemności
- Regularnie odpompowuj poferment i wykorzystuj go rolniczo
- Instaluj czujniki poziomu w zbiornikach fermentacyjnych i pofermentacyjnych
7. Błędy użytkownika i brak przeszkolenia
Co najczęściej zawodzi?
Nieprzeszkolony personel gospodarstwa może:
- Źle dobrać proporcje substratów
- Nie rozpoznać objawów zakwaszenia fermentora
- Przegapić drobne usterki techniczne
Jak temu zapobiegać?
- Przeszkol operatorów mikrobiogazowni (nawet jeśli to właściciel)
- Opracuj proste instrukcje obsługi i check-listy
- Korzystaj z usług zewnętrznego serwisu technologicznego
- Zainstaluj zdalny monitoring instalacji – wiele mikrobiogazowni oferuje taką opcję
8. Awarie zasilania lub systemów sterowania
Co najczęściej zawodzi?
Mikrobiogazownie wymagają stałego zasilania (mieszadła, pompy, czujniki). W razie zaniku napięcia:
- Przestaje działać sterowanie
- Może dojść do przelania lub przegrzania instalacji
- Tracona jest ciągłość procesu
Jak temu zapobiegać?
- Zainstaluj zasilanie awaryjne (UPS, agregat diesel)
- Stosuj systemy sterowania z pamięcią i autodiagnostyką
- Sprawdzaj regularnie sprawność instalacji elektrycznej
9. Zima – wróg mikrobiogazowni?
W sezonie zimowym wiele mikrobiogazowni odnotowuje problemy:
- Zamarzanie rurociągów
- Spadek temperatury fermentacji
- Zwiększone zużycie energii na podgrzewanie
Jak temu zapobiegać?
- Zainstaluj izolację termiczną zbiorników i rurociągów
- Utrzymuj stałą temperaturę w pomieszczeniach technicznych
- Monitoruj temperaturę fermentacji codziennie
- Przemyśl zapas substratów na zimę – trudniej o świeże odpady
Podsumowanie – jak uniknąć awarii?
Choć mikrobiogazownie są relatywnie proste w obsłudze, wymagają systematycznej kontroli i odpowiedzialnej eksploatacji. Kluczowe działania zapobiegawcze to:
- Stały monitoring procesu fermentacji
- Regularna konserwacja sprzętu (mieszadła, pompy, silniki)
- Szkolenie użytkowników
- Zapas części zamiennych
- Dokumentacja i harmonogramy przeglądów
- Współpraca z serwisem technologicznym lub producentem
Wsparcie dla właścicieli mikrobiogazowni
Wiele firm oferujących mikrobiogazownie do 50 kW zapewnia serwis zdalny, wizyty techników i wsparcie telefoniczne. Jeśli dopiero planujesz budowę biogazowni, warto zapytać o:
- Warunki gwarancji
- Dostępność części zamiennych
- Koszty serwisowania
- Czas reakcji w razie awarii
Czy Twoja instalacja działa bezpiecznie?
Jeśli już eksploatujesz mikrobiogazownię, zadaj sobie pytania:
- Czy mam harmonogram konserwacji?
- Czy wiem, jak wygląda prawidłowy proces fermentacji?
- Czy mam kontakt do technologa/serwisu w razie awarii?
Jeśli na któreś pytanie odpowiedź brzmi „nie”, warto to szybko nadrobić. Awaria w mikrobiogazowni to nie tylko koszt – to również przerwa w produkcji energii i ryzyko środowiskowe.
Masz pytania o eksploatację mikrobiogazowni? Skontaktuj się z naszym zespołem!